Bebi sano, llechi prieto

Dende hai dellos meses ta desarrollándose n´Asturies una campaña de l'alministración estatal escontra´l fraude nel sector llecheru, onde'l negociu del "llechi prieto" yá ta xeneralizáu. En teoría,el lleche que se produza tien un tope que vien puestu pola cuota qu'asigna la UE, pero en realidá siempres se produz munchó más llechi de lo que ta permitío. Esi escedente, que ye lo que se conoz por llechi prieto, xenera un negociu pergrande tres el qu'anden les grandes empreses llecheres, anque siemmmpre mazcaraes baxo l'apariencia de segundes marques comerciales qu'enllenen les baldes de los supermercaos con llechi que tien tanto de barato como de fraudulento.

A resultes d'esti fraude l´Axencia Tributaria entamó'l veranu pasáu xunta´l Ministeriu d´Agricultura una campaña col oxetivu de desaniciar el llechi prieto del mercáu. Esti llechi nun tien cuota asignada, pero ello nun quier dicir que seya de mala calidá, y el fechu de que'l mercáu tenga sitiu pa ella lo único que demuestra ye que carecemos de tener una cuota lláctea perbaxo la demanda y producción reales.

Na década de los 90 calcúlase qu'hebo sobre 750.000 tonelaes de llechi prieto nel sector, pero la polémica tardo en destapase hasta que salió l'escándalu d'El Churtal, una empresa onde ganaderos y empreses mercaben grandes cantidaes de llechi al marxe del fiscu. El Churtal yera un intermediariu que mercaba'l llechi prieto a los ganaderos a precios ente 5 y 7 céntimos d´euru perbaxo del preciu de mercáu pa vendé-yoslo darréu a les industries a precios mui competitivos. L'actividá d'El Churtal llamó l'atención de Facienda, qu'entamó una investigación que llevó a una docena de primeros compradores y industries a la Fiscalía Anticorrupción, que-y pide a la sociedá El Churtal 78 millones d´euros por impagu de cuotes y otros 3 millones pol cobru del IVA que nun se-y pagó a la Facienda Pública. Ente les empreses que facíen negocios con El Churtal llama l'atención la presencia de l´asturiana Central Llechera xunta Puleva, Clesa, Productos Lácteos de Cantabria, Lácteos Montouto o Lácteas La Selva. Estes industries ya dixeron al xuez que mercaren llechi na empresa El Churtal, pero argumentaron en defensa propio que lo ficieron a precios de mercáu.

Ello ye que'l fraude de la llechi nun ye solo d´equi. Por poner un casu, lo qu'asocede n'Italia conozse bien ente ganaderos y empreses. Según les asociaciones agraries italianes elli tienen penriba del millón y mediu de tonelaes de llechi prieto.