La gaita de rabil nes manes de Celia González

La zanfona o gaita de rabil suena nel discu "Coloradina la guinda", les manes de la zanfonera asturiana Celia González son les responsables del soníu d'esti instrumentu.

L'últimu zanfoneru tradicional d'Asturies morrió a mediaos del sieglu XX. D'entós hasta primeros de los ochenta esti instrumentu taba casi desapaecíu n'Asturies. El movimientu de recuperación y dignificación de la cultura asturiana qu'arrancó cola transición a la democracia nos 70 fizo que la zanfona pudiere salir adulces del so escaezu, y ello ye que pudo entamar a sentise tocada por dalgunes persones o incluso en dalgún discu históricu del folk asturianu como "Beleño" (1983) del grupu del mesmu nome que formaben ente otros Frankie Delgado y Daniel García de La Cuesta.

D'aquellos primeros intentos de recuperación hasta'l día de güei la nómina d'intérpretes de gaita de rabil n'Asturies enanchó enforma, contándose anguaño con una bona escuela ente la que rescampla'l nome de Fonsu García, qu'asoleyare va pocos años "!Ea, Señores Usías!" el primer discu dedicáu dafechu a esti instrumentu y un interesante trabayu que xorrascaba nos usos populares de la zanfona nel sieglu XIX. Otres dos bones intérpretes d'esti instrumentu son ensin dulda Merce Santos, zanfonera de "La Bandina" y tamién Celia González, conocía pola so participación como responsable vocal nel grupu "muyeres" y poles sos collaboraciones con otros conxuntos, casu de Boides o Xaréu, y que güei ye noticia pola apaición del so primer discu en solitario.

"Coloradina la Guinda" ye'l nome d'esti primer discu de Celia acabante editar pola casa Fono Astur. Nél, al traviés de catorce cantares, apaecen delles maneres de tratar a la zanfona, bienacompañando'l baille, pa cantar o pa escuchala ensin más. Evidentemente la gaita de rabil marca'l ritmu de tol discu, pero nun ta sola en cuantes que Celia tien munchos amigos que participen nesti trabayu discográficu. Amás de les voces de pandereteres incluyendo, como non la de la propia Celia, tenemos a la gaita a Milio Martínez de la parroquia xixonesa de la Camocha en Xixón, el bretón Hervé Perochon aporta'l dulcimer, curiosu instrumentu de cuerda poco conocíu per estos llugares, el vigulín d'Ana Lombardia, el rabel de Jorge Mochales y les percusiones de Constantino Menéndez y Pedro Pangua.